نقش زن در استحکام بنیان خانواده زن، مايه آرامش همسر خويش

نقش زن در استحکام بنیان خانواده زن، مايه آرامش همسر خويش

زن استحکام خانواده آرامش همسر الرّفث لباس شوهر انحرافات عيوب راحت زينت ارتباط نزديكى ادب قرآن استعاره طرح رنگ جنس كفو سرما گرما كانون رسوايى ضخيم نازك متناسب خسته نياز آفرينش جاذبه كشش ازدواج مكمل استحکام ناقص روحى فردى اجتماعى تعادل روانى ملاط چسب جامعه مودت رحمت بزرگترها كودكان خدمات

نقشزن در استحکام بنیان خانواده

زن، مايه آرامش همسر خويش:

أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى‏ نِسائِكُمْ هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَ‏ .... بقره (2) 187

براى شما در شب روزه همبستر شدن با زنانتان حلال شد، آنها لباسند براى شما و شما لباسيد براى آنها (هر يك زينت ديگرى هستيد و پوشاننده عيوب و حافظ از گناه او).

«الرّفث» بمعنى دشنام و سخن زشت و عمل منجر برسوائى است، و در اينجا بمعنى جماع آمده. و مقاربت را «رفث» خوانده‏اند چون منجر بكشف سر ميشود و ممكن است خالى از افضاح و افضاء نباشد

خصوصیات لباس

1)      لباس از يك سو انسان را از سرما و گرما و خطر برخورد اشياء به بدن حفظ مى‏كند،

2)      و از سوى ديگر عيوب او را مى‏پوشاند،

3)      و از سوى سوم زينتى است براى تن آدمى، اين تشبيه كه در آيه فوق آمده اشاره به همه اين نكات است.

خصوصیات زن و شوهر

1)      دو همسر يكديگر را از انحرافات حفظ مى‏كنند،

2)      عيوب هم را مى‏پوشانند

3)      وسيله راحت و آرامش يكديگرند،

4)      و هر يك زينت ديگرى محسوب مى‏شود.

5)      اين تعبير نهايت ارتباط معنوى مرد و زن

6)      و نزديكى آنها را به يكديگر و

7)       نيز مساوات آنها را در اين زمينه كاملا روشن مى‏سازد، زيرا همان تعبير كه در باره مردان آمده در باره زنان هم آمده است بدون هيچ تغيير.[1]

8)      [رعايت ادب در قرآن و استعاره‏اى لطيف در باره زوجين‏]هر يك از زن و شوهر طرف ديگر خود را از رفتن به دنبال فسق و فجور و اشاعه دادن آن در بين افراد نوع جلوگيرى مى‏كند، پس در حقيقت مرد لباس و ساتر زن است، و زن ساتر مرد است.

9)      و اين خود استعاره‏اى است لطيف كه با انضمامش به جمله:" أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى‏ نِسائِكُمْ ..."، لطافت بيشترى به خود مى‏گيرد، چون انسان با جامه عورت خود را از ديگران مى‏پوشاند، و اما خود جامه از نظر ديگران پوشيده نيست، همسر نيز همين طور است، يعنى هر يك ديگرى را از رفث به غير مى‏پوشاند، ولى رفث خودش به او ديگر پوشيده نيست، چون لباسى است متصل به خودش، و چسبيده به بدنش.[2]

10)  * لباس بايد در طرح و رنگ و جنس مناسب انسان باشد، همسر نيز بايد كفو انسان و متناسب با فكر و فرهنگ و شخصيّت انسان باشد.

11)  * لباس انسان را از سرما و گرما حفظ مى‏كند، وجود همسر نيز كانون خانواده را گرم و زندگى را از سردى مى‏رهاند.

12)  دورى از لباس، مايه‏ى رسوايى است، دورى از ازدواج و همسر نيز گاهى سبب انحراف و رسوايى انسان مى‏گردد.

13)  * در هواى سرد لباس ضخيم و در هواى گرم لباس نازك استفاده مى‏شود، هر يك از دو همسر نيز بايد اخلاق و رفتار خود را متناسب با نياز روحى طرف مقابل تنظيم كند؛ اگر مرد عصبانى است، زن با لطافت با او برخورد كند و اگر زن خسته است، مرد با او مدارا كند.

14)  * انسان بايد لباس خود را از آلودگى حفظ كند، هر يك از دو همسر نيز بايد ديگرى را از آلوده شدن به گناه حفظ نمايد

15)  نياز زن و مرد به يكديگر، دو طرفه است و هريك براى پوشش نيازهاى طبيعى خود به ديگرى نيازمند است. «هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ»[3]

روم (30) 21

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ في‏ ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

و از نشانه‏هاى او اين است كه براى شما از جنس خودتان (نه از فرشتگان و نه از اجنّه و غير آنها) همسرانى آفريد كه در كنار آنها آرامش يابيد، و ميان شما (شوى و زن يا افراد نوع انسانى) علاقه دوستى و مهر باطنى نهاد، همانا در اين امر نشانه‏هايى است (از توحيد و قدرت و حكمت خدا) براى گروهى كه مى‏انديشند.

بخش ديگرى از آيات انفسى را كه در مرحله بعد از آفرينش انسان قرار دارد مطرح كرده مى‏فرمايد:" ديگر از نشانه‏هاى خدا اين است كه از جنس خودتان همسرانى براى شما آفريد تا در كنار آنها آرامش بيابيد" (وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها).

و از آنجا كه ادامه اين پيوند در ميان همسران خصوصا، و در ميان همه انسانها عموما، نياز به يك جاذبه و كشش قلبى و روحانى دارد به دنبال آن اضافه مى‏كند:" و در ميان شما مودت و رحمت آفريد" (وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً).

و در پايان آيه براى تاكيد بيشتر مى‏فرمايد:" در اين امور نشانه‏هايى است براى افرادى كه تفكر مى‏كنند" (إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ‏).

هدف ازدواج سكونت و آرامش[4]

جالب اينكه قرآن در اين آيه هدف ازدواج را سكونت و آرامش قرار داده است، و با تعبير پر معنى" لتسكنوا" مسائل بسيارى را بيان كرده و نظير اين تعبير در آيه 189 سوره اعراف نيز آمده است.

دو جنس مكمل يكديگر و استحکام

اين آرامش از اينجا ناشى مى‏شود كه اين دو جنس مكمل يكديگر و مايه شكوفايى و نشاط و پرورش يكديگر مى‏باشند بطورى كه هر يك بدون ديگرى ناقص است، و طبيعى است كه ميان يك موجود و مكمل وجود او چنين جاذبه نيرومندى وجود داشته باشد.

به هر حال اين آرامش و سكونت هم از نظر جسمى است،

 و هم از نظر روحى

هم از جنبه فردى

و هم اجتماعى.

بيماريهايى كه به خاطر ترك ازدواج براى جسم انسان پيش مى‏آيد قابل انكار نيست.

همچنين عدم تعادل روحى

 و ناآراميهاى روانى كه افراد مجرد با آن دست به گريبانند كم و بيش بر همه روشن است.

از نظر اجتماعى افراد مجرد كمتر احساس مسئوليت مى‏كنند

" ملاط" و" چسب" مصالح ساختمانى جامعه انسانى

و اما مساله" مودت" و" رحمت" در حقيقت" ملاط" و" چسب" مصالح ساختمانى جامعه انسانى است، چرا كه جامعه از فرد فرد انسانها تشكيل شده همچون ساختمان عظيم و پرشكوهى كه از آجرها و قطعات سنگها تشكيل مى‏گردد.

فرق ميان" مودت" و" رحمت" ممكن است از جهات مختلفى باشد:

1)      " مودت" انگيزه ارتباط در آغاز كار است،

2)       اما در پايان كه يكى از دو همسر ممكن است ضعيف و ناتوان گردد و قادر بر خدمتى نباشد" رحمت" جاى‏ آن را مى‏گيرد.

3)       " مودت" در مورد بزرگترها است كه مى‏توانند نسبت بهم خدمت كنند

4)       اما كودكان و فرزندان كوچك در سايه" رحمت" پرورش مى‏يابند.

5)       " مودت" غالبا جنبه متقابل دارد، اما رحمت يك جانبه و ايثارگرانه است، زيرا براى بقاء يك جامعه گاه خدمات متقابل لازم است كه سرچشمه آن مودت است و گاه خدمات بلاعوض كه نياز به ايثار و" رحمت" دارد.

6)       البته آيه مودت و رحمت را ميان دو همسر بيان مى‏كند ولى اين احتمال نيز وجود دارد كه تعبير" بينكم" اشاره به همه انسانها باشد، كه دو همسر يكى از مصاديق بارز آن محسوب مى‏شوند، زيرا نه تنها زندگى خانوادگى كه زندگى در كل جامعه انسانى بدون اين دو اصل يعنى" مودت" و" رحمت" امكان‏پذير نيست، و از ميان رفتن اين دو پيوند، و حتى ضعف و كمبود آن، مايه هزاران بدبختى و ناراحتى و اضطراب اجتماعى است.[5]

روایت:

در منهج- مروى است كه شخصى خدمت حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله آمد عرض كرد: يا رسول اللّه مرا از كارى تعجب مى‏آيد و آن اينست كه مردى و زنى هرگز يكديگر را نديده باشند، چون ميان ايشان مناكحه واقع شود و يك روز با هم صحبت كنند، بحيثيتى مودت ميان آنها پيدا شود كه از آن عظيمتر نباشد؟ حضرت فرمود: اين از جانب حق تعالى است حيث قال: «وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً» [6]

1- قرار دادن زوج از جنس انسانى. 2- سكونت و آرامش كه نتيجه جنسيت است. 3- ايجاد مودت و دوستى ما بين دو نفر اجنبى به سبب زوجيت. 4- احداث رحمتى ما بين آن دو كه نسبت به هم منظور دارند، چه بسا ما بين دو رحم و خويش چنين تراحمى موجود نباشد.[7]